In mijn vorige blog schreef ik over het schilderij ‘Laure’ en de achterliggende gedachte over inclusie en diversiteit. Toen viel ook de term de male gaze. Het is de titel van dit schilderij.
De Nederlandse pagina van Wikipedia omschrijft dit begrip als ‘de manier waarop de beeldende kunsten en literatuur de wereld – en de vrouwen daarin - zouden voorstellen en weergeven vanuit een mannelijk oogpunt’.
Wat in deze beschrijving opvalt is het werkwoord zouden. Dit suggereert dat het maar onzin is, deze mannelijke blik. Er zijn ook niet veel woorden vuil gemaakt aan het hele verschijnsel: 108 om precies te zijn.
Op de Engelstalige pagina wordt het begrip een stuk serieuzer genomen en staat een stuk van 5000 woorden plus verwijzingen en bronvermeldingen. Hier wordt ingegaan op het neerzetten van vrouwen als seksuele objecten voor het plezier van (heteroseksuele) mannen en de gevolgen daarvan. Er worden drie perspectieven van deze blik onderscheiden, vanuit de filmwereld: die van de man achter de camera, die van de mannelijke karakters in de film en die van de mannelijke kijker. Dit is niet moeilijk te vertalen naar de beeldende kunst.
De Nederlandse verklaring van de male gaze, bevestigt direct zichzelf. Er is hier sprake van gendergap: op Wikipedia zijn onderwerpen die vrouwen betreffen en biografieën over vrouwen sterk in de minderheid. Heel sterk in de minderheid. Vier van de vijf onderwerpen gaan over mannen. Wikipedia wordt bijgehouden door vrijwilligers en 90% van deze vrijwilligers is man. Ik vermoed dat de beschrijving bij de male gaze door iemand van deze 90% is geschreven. En niet eentje van het meest geëmancipeerde soort.
The male gaze, olieverf op doek, 100 x 100 cm, 2020
Op de ansichtkaarten staan schilderijen van Alexandre Cabanel, Jan Sluijters, Felix Vallotton, George Hendrik Breitner, Isaac Israëls, Paul Gauguin, Amedeo Modigliani en Hendrik Wolter.
NRC 12 april 2021 'Wikipedia geeft een door mannen vervormd beeld'